NAMPI SEMTUPNA DING

Myanmar gamsunga cheng Kuki chate hi abon a Christian ngen ti thei khop ahi tai. Sah lam Khamti gam pan lhang lam Tuikhingyang chana cheng ihiuvin ibon chau vin Christian ngen ihi tauve. Pathen hou lou aki um beh ta poi. Bible thuhil hi houthu kihilna a aki cheh pen khat jong ahin, ahi na dih tah ihetdoh-a, ijui toh leh mimal, insung, phung sung leh namsung kisemtup na dia kihilna pha pen ahi.
Bible hi kihilna dim set ahi. Mose dan thu ho jong hi, jat le nam sunga kisem tup na ding leh kipuitup na ding thu ngen ahi. Pathen in Mose mang cha a ana peh ahin, dan thu ajui jehuva aman thah u aki sim doh poi, Pathen leh a themgao ho thupeh anit lou jehuva gaosap achanuva, gal alel u thu aki sim doh thei je.
Thulhun lui khang thu sim ho ikhol leh lamkai len khat mit mo jeha gam sunga cheng mipi te ho sapset achanuva, athi gam thu ho jong aki sim doh ji-e. Mipi ten lamkai thu anun lou jehuva Pathen lung han na achunguva chua athi gam thu ho jong aki sim doh e. Chule lamkai leh mipi laha mi khat ham in Pathen thupeh apal keh leh alah uva thina leh manthah na ato hou jong aki sim doh thei je.
Kuki te ho Christian ngen ihiu tah u leh athu pi pen a ipi thu hil i-jui cheh diu ham ti het cheh angai je. Houthu dol ahi teng houthu langa asim ho, a khol ho, azil ho leh atong ho nung jui ding ahi. Houthu zil ho leh hou natong hon jong Bible thu ahi na doltah hetcheta, jui toh angai je. Bible school kihilna chai mana houlamkai a pan tei got leh pansah tei got hi ahi jep poi. A he chen a Bible thuhil kison pi tah ho bou ahi aphan ahi.
Houbung kimkhat hon khosunga thil bol thei ahi man, mi upa hi man, leh Sorkal officer hi man in houbung sunga lamkai leh dohlen (advisor) apan sah jiuve. Bible thu he chena, Pathen ja mi hi leh apha mo pon, Bible jong sim kha behseh lou, Pathen thu jong alunga chang behseh lou, mi upa hi man, haosa upa hi man, khosung veng sunga a thil bol thei hi mana, thumop le a pan sah hi tahsan thudola kiloikhomna hobung asu se thei ji e.
Kho sung, veng sung leh houbung sunga mipi te hon jong iphung ichang hi mana houthua ki loikhomna a lamkai moh pan sah lou ding ahi. Chule insunga pho jou lou, hil jou lou asoh ding ki chatna a houna tong dia hei doh ding ahi poi. Houna tong ding hi mipin lhen doh sanga Pathen kouna chang-a, ama tah jong houna tohna lama kikah doh mi hi ding ahi. Chuti lou leh ana tohna leh apan na chu boi ding ahi.
Kuki te ho hi aphung phunga kho sat te ihiu jeh uvin, Christian i-hung hi nung u hin, aphung phung in apawl pawl a aki hui kit in ahi. Christian te kipum khomna ding chu Christa thuhil Bible a kon hi ding ahi. Christian tam jo hi ivet leh Bible Thuhil sang in jat le nam chule phung chunga aki ngam in, Pathen leng gam ama chal ding jat in ama chal doh jou poi.
Tu lai houbung loi khat in ahoubung sunga Pastor a pang ding jong phung dang chang danga Pastor ho apan sah nom ta pouve. Chule kho sung khat a cheng houbung khat ngel in jong phung kibah pi lou ho houbung sunga lamkai yin aki pan sah nom ta poi.
Hiche hi aki vet leh phung le chang a iki ha ngai lut jeh u leh Bible thuhil ikisan thuh jeplou jeh u ahi. A jeh chu kitahsan lel na leh ki engset na adim jeh ahi. Kitahsan lel na leh ki eng set na ho chu Bible thuhil in anol doh ding ahi.
Tun Christian ihi cheh vang un, akho akho, aphung aphung in mi dang jat dang ho houthu hil leh pawl kiloikhomna i-jui un, ibel un ahi. Bible thu zil ina um ma sang uvin, jat chom leh pao chom tho ho lamkai na ina jui un, tun ilah uva jong Bible thu gil zila hechen leh lamkai thei aum doh tai.
Phat khat sung chun tahsan pomdan thun ana ki boi in, tu nung hin tahsan pomdan sang in houthua kiloikhomna sunga mi tam thei thei na ding a ki gong atam tai. Mi tam vanga houbung machal ahi poi. Houbung kiti hi Pakai Jesu huhhing pu leh lamkai pua kisan a athuhil jui ho kiloikhomna ahin¸ Christa thuhil ijui dih leh houbung chu khang tou jeng ahi. Mitam man a houbung khanga, mi lhom man a houbung lha sam ding ti na ahi poi.
Masanga Pathen natong ho mission na toh chu “Pathen thu ja kha lou lah a Pathen thu sei peh” ana hin, tu nung hi Pathen na toh hi “pawl sunga mi tam thei thei na na toh” ahung hi doh tai. Kiloikhomna inei hou hi atam leh alhom man hi louva “mipi te dia pha chom ding ipi tohgon ki gong em” ti ahi. Khat vei vei leh kiloikhomna a lamkai ya pang ho hi mipi khantouna khah bing in jong apang kha jiuve. Ipi tabang ahi lou leh koi tabang chu mipi khankho mai lam khahbinga pang em ti jong mipi te hon het doh phat ahi tai.

Mi pi kim khat leh lamkai kim khat hon houthua kiloikhom na len len abel nom in, chule jong ama ho toh kijop lou chu adih lou dan leh ahi thei lou dan in agel uve. I-lah uva Bible thu leh kivaihom dan ina het ma sang uva chu thu chom ahin, tu nung a hi mi i-bel bel nah lai diu ham? Myanmar gamsunga houthua kiloikhomna len len ibel lou u aum ta poi. Ama ho a kon a chu nampi genthei nikho, houthua Sorkar lama kon suh gentheina aum a kon ei na sei hu uvem?
I-khan kho diu gel khom a tohkhom ngai isah jep nai lou u ham? Houthua kiloikhomna a lamkai ho hi hen lang, houbung sunga upa ho hi hen lang, jat le nam lamkai ho hi hen lang, iti mong mong a mailam ikalson diu hi tam? Tu din mun banga ihi ti din din u leh ni khat ni teng leh mite not thap a ihung um doh ding, lam dung leh khosung dunga munchu theh ngim din jong ihin phah jou lou diu ahi tai.
Haosa upa khah doh phat ahi tai! Mi nu leh mipa te khah doh phat ahi tai! Khang dong ho pan lah phat ahi tai! Numei chang pang ho pot tho phat ahi tai. Kho sung veng sung, in sung leh lung sung kikhol phat ahi tai. I-hi ti din den u leh koi ma nung i-phah jou lou diu ahi.
Chindwin tuipi dung chunga go pum ho asang asanga kikan khoma Monyaw, Mandalay khopi langa joh dia kitol imu khah cheh diu ahi. Ama ho hi gopum ki kan (phawng) khom chunga chubuh akisah jenguva kho sa jeng u ahi. Hiche gopumlom chu ama ho dia ni kho phabep sunga achennao in ahi jeng e. Nipi lai deh deh leh agolom u tuipat jeh in nel chunga aki tang den ji e. Tui thuh na lou lama ajot khah u leh ago tol u, nelchunga aki tang den kha jin, achunga atol ho chu tuipi sunga chom lut uva, phawng akai uva, asot uva, alo le uva, atol doh jiu ahi.
Tua ei ho society jong hi Chindwin vadung sunga nel chunga tang den go pumkan khom tobang ihiuve. Tui pi sunga chom luta aki tang phawng chu itol doh u angai je. Go pum ho jong chu khat leh khat aki kan chah kheh jeha chu tui noiya lha lut thei lou, tui chunga ki lep u ahi. Ei ho jong gopum ho ki kan khom banga lung khat tha khata iki kan khom diu, hia chu machal ding ahi.

Dr Nehkholal

Leave a Reply

You can use these HTML tags

<a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>