Vannuoi kichaina ding ana kiseidohho

Vannuoi kichaina ding ana kiseidohho

By: Alun Baite, Aizawl Theological College.

Thumakai: Achesa December 13 Shillong Times nitin thusuo seidan in China gam’a mi tamtah in leisiet kichaina ding thu jieh in lung linglaona aneiye ti anaseiyin ahi. Hiche jieh chun Shanghai Police hon leisiet kichai ding ahitai tia hin phuongdoh weibo.com te chu nasatah in gihna ana neiyun, “leisiet kichai ding ahitai kiti hi thulam leng ahibove, tahsan hih un” atiovin ahi. Anuoiya hin ni nu-nunglam thu ana kiseimasa ho chomcha veohite.

1. Ancient Period (4 BC-590 AD)
Kum jabi masa AD 70 chun Rome ten Jerusalem ana suhchim’u chu Christian ten leisiet kichaina ni nu-nunglam a Jesu hungkit ding kisei chu hitam anatioive. Ahin Jesu chu aginchat bang uvin ana hungpuoi. Kum 135 AD chun Asia Minor a Montanus kitipa chun Jerusalem thah chu Phygia gam’a van thah (new heaven) a kuon hunglhung ding tin anaseiye.
Ama thuhil (Montanism) kiti chu vannuoi gamtin Christian te chenna munho’a ana kithejal in ahi. Kum 420 AD chun Hippo a Augustine chun kumsang lenggam thuhil ana pom puon, kumsang lenggam kiti hi Christian te lungthim gil’a Christa chenna toh kitekah ahi ati.

2. Medieval Period (590-1517 AD)
Kum 600-700 AD sung in Islam sakhuo ahung khan tul-tul jieh chun Europe gam Christian ten ni nu-nunglam chu hunglhung vah jet ding in ana tahsan uvin, Mohammad chu Anti-Christ (Christa doupa) dan in anagel uve. Kum 990 AD chun kiellhah nasatah ana um in, Vesuvius apuohkeh in, St. Peter mun’a mei aka in, Rome gam’a milham kidouna (civil war) ana um’e. Hiche ho chu Christian tamtah in ni nu-nunglam melchihna dan in atahsan uve.
January 1, 1000 kum jankim chu Christa hung kitna ding jan hiding in mi tamtah in anagel uve. Kum 1066 a AD Norman ten England ana lah’u leh Halley Comet (vanlaijol’a vah chikhat) kimu jieh jong chun phat kichaina ding anaitai ti mi tamtah in ana tahsan un ahi. Kum 1099 AD a hougut natong (crusader) hon Muslim ho khut’a Jerusalem ana lahpih’u chun mi tamtah in Christa hung kit nading in ana gingcha uve.
Kum 1200 AD chun Italy a lhagao halna nei (mystic) leh Pathien thu hegil (theologian) Joachim chun 1260 kum hi “Lhagao khang” (Age of the Spirit) kipatna hiding atin, chuleh 1348 kum leh Kumsang lenggam hiding, hiche a chu Europe gam’a natna (pul) in mi tamtah atha ding atin ahi. Thiemgao ho chun kum som sung’a Christa hungkit ding in asei uve.

3. Modern Period (1517-till now)
Kum 1540 AD chun Martin Luther chun Pope leh Turkey ho kidouna chu kidouna nukhah hita ding in anasei masan ahi. Kum 1560 AD in Nostradamus chun “The Great King of Terror” (Leng kidouna lien) hi 1999 tieng leh hung umding in anaseiyin ahi. Hiche chun gam khangtou tamtah ana lungling laosah in ahi. Kum 1664 AD chun London mihiem pul nasatah ana lang in mihiem 75,000 in hinkhuo liemna ana neiyin, hiche jou chun Mei huoise tah in ana kang/kouvin ahi. Christian tamtah in phat kichai dingkuon melchihna dan in anagel uve.
Kum 1760 AD chun Methodist phutdohpa John Wesley chun 1863 kum hi Christa hungkit na ding in atiep in ahi. Kum 1830 chun John Nelson Darby chun kumsang lenggam umding dan anakhuol doh dan in aseiyin, rapture, thuoh gimphat sung (tribulation) chuleh kumsang lenggam ho hung lhung vah tading in aseiye. Kum 1880 chun Charles Taze Russel, Jehovah Witness hin phutdoh pa chun kum 1874 chun Christa chu mutheilou vin ahungjou tan ahi, hijieh chun kum 1914 tiengleh aman athuneina lhingset a vai ahin hompan ding ahi ati.

Kum 1909 chun Cyrus Scofield chun Reference Bible anasuo doh in, John Nelson Darby in dispensation thu aseiho apang in ahi.
Kum 1966 chun Jehovah Witness houbung chun 1975 kum hi Kumsang lenggam kipatna hiding in ana seidoh un ahi. Evangelist Herbert Armstrong jong chun hitima chun aseikit in ahi. Kum 1980 chun Hal Lindsay chun “ihetsa ma bang’un kum 1980 vel hi leisiet thusim kichaina hiding ahitai” tin anajih in ahi.
Kum 1988 chun Edgar Whisenant chun lekhabu ana suodoh in, kum 1988 tiengleh Rapture/lahtou ahina ding ajieh 88 jen ana tahlang in ahi. Hiti chun leisiet kichaina ni nu-nunglam kitepho chu aphat dungjui in mihon kum 1989, 1993, 1994 chuleh 1997 hiding in ahin velsei kit’un ahi. Kum 1992 chun Korea gam thiemgao khat in hiche kum October nisim 20 ahilou leh 28 hi rapture nikhuo hiding in aphuongdoh kit in ahi. Hiche a chun Korea Christian mihiem sangsomni chun anatohna hou haisan in rapture nikhuo chu ana nga thouvin ahi.
Kum 2000 AD chun khantouna khang hi kum 2000 jou kal umtalou ding in ana kiseipuoh kit’e, ajieh chu Computer in hiche kum khel lam ahethei tapuoi atiove. Hamphatna neiho leh phat lemchaang hethiem hon akihin suothei nadiovin hitobang phat nu-nung thu kiseijing jieh in lekhabu simsenlou atat un, ajuoh doh un ahi.
Ahin January 1, 2001 chu akiseibang in ahung lhung in tun ikhokhel kit taove. Hiche jieh hin computer jousien kum 2000 jou ahetthei lou chu siemphat ahikit in, hiche computer natna chu suhdam ahitai. Hijongleh vannuoi chu achal jing in ahi. Kum 2011 chun Harold Camping chun Rapture nikhuo hi 21st May, 2011 hiding in aseiye, chuleh vannuoi phat kichaina ding hi 21st October, 2011 hiding ahi ati.
Chuleh Mayan gamte phat simna (calendar) dungjui in 21st December, 2012 hi vannuoi kichaina ding phat ahitai ti ija kit un ahi. Mijouse alungling lao gam tan ahi. Hiche nikhuo hi Mayan te phat sim dungjuija kum 5,125 lhinna ahin, vannuoi hi beiding ahi tai, chuleh hiche nikhuo jouleh hin nit hum muthim ding tin thulam leng aumkit in ahi.
Hiche thu thangho jieh in mi tamtah in jineina kin aguong un, kon khat in anei leh agou ajuoh in vaicha genthei, nulou palou ho kithopi na a pehding atioivin atiovin ahi. Ahinlah China gam’a Lunar Orbiter Chief Scientist chun hiche 21st December, 2012 a vannuoi kichai ding ahi kiti hi thujou chuleh hetkhiel ahibouve ati.
Hiche nikhuo hi chamna leh bitna nikhuo hiding joh ahi tin aseikit’e. Chuleh hiche tobang vannuoi kichaina thu kiseihi hi kum billion nga (5 billion years) sung’a umlou ahi atikit in ahi. Hitobang’a thulam leng seiphuong le atam jieh in mi somni lehnga tobang Shanghai Police hon aman taovin ahi.

4. Ngaitoding’a poimo
Ipi hita henlang, ipi lunggel kiseidoh jongleh mihiem chun atahsan chu achepi ji ahi. Chung’a nikhuo kisei jousehi lunggel suhto ahibouve. Phat kichaina ding tia kiseijing thu hi phat sot’a pat hungkiseiya ihin jahjing’u thu bou ahin, ahi ti mong’e tia tahsan thei ahi puoi.
Ahin i-hou’u/sakhuo’u tahsan thuhil ijui chieh’u chun ei dindet sahthei pen un ahi. Eima sakhuo tahsan bou, Pathien lungsietna bou chuleh Christa panna louva thilsuoh chuleh nikhuo kisei phuong chun mi tamtah sakhuo thudol’a alheplhah thei ahi.
Tunin, phat kichaina ding thusei phuong, lekhabu jih/suo chuleh cinema vetthei chuleh adang dang siemdoh hi Christian mi tamtah sumkolveina ahitan ahi. Pathien tahsan na det neite ding’a thil poimo chu phat nu-nunglam thu in lunggim jongleo hen Jesu Christa tah chu ikinep nao chuleh ikilhamuon nadio ahipen’e. Christian dihtah chun thuthang, kichatna, tijatna, thutah, thujou chuleh thu lamleng tamtah ja jong leh Jesu Christa a kingaiya pangdet ding ahi.

Paul in, “Ajieh chu i-Pakaiyu Christa Jesua um Pathien ngailutna kuon chun thina, hinna, Vantil, vaipo pipu, tulai thudolla khuonung a thun, chung leh nuoi, adang thilsiem imachan eikhen thei louding’u ahi, tia dettah a katahsan ahitai” (Rom.8:38, 39) tia asut bang in eiho jong, phat nu-nunglam ding thu kiseijouse a hin Pathien itahsan nao chu imachan ei suhling lao daohen. Kakipah’e.

Source: http://us.mc1209.mail.yahoo.com/mc/welcome?.tm=1355648896#

Leave a Reply

You can use these HTML tags

<a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>