Ipi dinga Korea te khang tou jingu ham ?

Ipi dinga Korea te khang tou jingu ham ?

Ipi dinga South Korea te hi khang jingo ham tihi mi tampi eidong jingun ahi. Korea te khang tou machalna hi tahsa lam thu dollin kisei leh ajeh tampi aummin ahin kei mu dan nin Bible in Pathen gin kiti hi hetna le chihna bulpi kipatna ahi (Prov.1:7; 9:10) atibangin Korea te a dingin hao kipatna jong ahithatai. Amasa penna Pathen lungdei bol ding hi alungtup pi pennu ahijeh in aniseh in akhang jingun a gammu hi Bible thu gui lhunna jong ahiove (Matt.6:33).

Korea agam umdan le mihem

Korea gam hi gam neocha bou area hi 98,480 square kilometers (38,023 square miles) bou ahiove. North East India gam sanga gam chenga neojo ahiove. (cf. North East India Area 2,55168 sq km Population: 40 million.[1]) Seoul hi khopi (capital city) ahin Incheon leh Kimpo airport teni Seoul khopi teni komma aumlhonne. Khopi lencheh ho Kwangju le Pusan khopi teni noilamma aum lhon nin Taegu khopi hi noilam solam a aummin Taejon khopi alai lunga aumme.

July 2000 kummin mihem 47,470,969 anahin 1975 kumma pat nin 35.3 million a pat nin 1998 chan mihem 46.1 million anaphan growth rate hi 1.2 percent anahi. Hiche hi akivet leh 2015 teng leh mihem apunbe ding dan chu 51.1 million anaphah ding ahitai.

Kum 2000 chun mihem pen dan hi mihem 1000 lah a 15.12 per penbe ding, athi hi mihem 1,000 lah a 5.85 ahije[2]. Jaeju island hi vannoija khol jinna dinga mun nom pen tah khat ahin ache jouse akisih soh keije, ijeh inem itileh hibanga mun nom ana kima che leh phalheh tadinge ti hi ache kha jouse lunggel ahung soh doh tai.

Khopi sung athengin anen aboh kiti hohi apai mangna ding ti tai louvin koiman thil ima ma amoh pai pai pon, lampi dunga suh set khoiset akimu pon chule dum (jaa) jong lhangphong leh bus sung hihen train sung hijong leh phal hilou ahije.

Akichepna ding mun ti tai louva lhang phong chep phal hilou adeh mipi kikhop khomna pou pouve koima dum achep ngaipoi. Ami takip in common sense anei uvin etiquette phatah in ajuijing uvin gov’t a hihen company leh houlam hijong leh kivai homna dan (rule)kiti tapou jui dinga kisem jouse jana nei tah a jui jeng, discipline neitah mite ahiove.

Korea te alam dang nao leh houle beh (sakho): Pathen lungsetna kidang chu ama hohi pao khat, chon dan khat, culture khat, nam khat, phung le chang kikhen lou hel nam mite chu ahiovin hiche gamdanga sanga phatthei achan nao ahi. Gamsung khan touna dinga hin amimal cheh in thon lou hellin pan ala cheh un adeh in pasal khat cheh in thon lou hellin kum thum cheh military service abol cheh uve.

Hiche military service sunga chun ama thepna leh bol theina a (qualification) dung jui jin na atoh sah uve. Ama ho dinga hiche hi agammu leh anam uva dinga contribution len pen, phat hoi pen khat ahunghitai. America a pat nin 1884 kummin gospel ana lhungin 1972-73 kummin nasa tah in Billy Graham thuseina akon nin Korea pumpi Revival analhunge. Hiti chun 1994 kum chun centenary thupi tah in ana mangtaove.

Mihem 47 million val aumnaova 13.7 million tobang Christians ahin hopthum lah a hop nihi Protestant ahije. Adang 37% tobang hi Roman Catholic Church ahiove. South Korea hi vannoi leisetna missionary soldoh tampen ani channa ahiove. 2005, kumma ana kisei dung jui chun houle beh nei lou hi 2007 census dung jui jin 29.2% Christian ahin hiche lah a chun Protestant hi 18.3% chule 10.9% hi Roman catholic ahiove.

Chule 22.8% hi Buddhist ahiove. Buddhism hi A.D 372 kumma China gamma konin ana lhungin Gospel hi 1884 kum min America a kon nin ana lhunge. Hou leh beh neilou (No religion) 46.5%, Buddhism 22.8% , Protestantism 18.3% , Roman Catholic Church10.9% houdang 0.7% Won Buddhism 0.3% Jehovah’s Witnesses  0.3% Confucianism 0.2% Cheondoism 0.1% Islam 0.1%

Agam umdan leh resource

Korea gam hi thinglhang leh phaicham kihal chet ahin mun theng, mun nom tah ahin gam dap hita louvin gam vot ahijeh in agamma resource anei pouve. Agam sunga konna sohdoh tichu resource anei pouve. Motphung hi Jaeju island ti louva phung khat jong hing jou lou ahije.

Thao jeng jong vat khat kimu jou lou agam pumpi gamdanga kingai, raw material jouse hi import kibolla asem teng uleh apha pen ding leh ahoi pen dinga asemmu ahije. Ahao pen hi company ho ahiovin atamjo private system ahin no work no pay ahije.

Eiho langa school um louna a oja pan ding, eima khella oja mi pan sah ding kiti hohi ama ho komma kisei patep leh alungu don sangin ipi kisei ham kidang saovin tin tahsan thei ngap pou vinte.

Korea gam gentheina leh haosatna:

Korea gam hi tei ding gamdap ahijeh in electric lhun louna leh A.C umlouna aumtapoi. Khopi sunga kimu jouse thing lhang lamma jong akimu soh keije. 1960 kum masang chun mi khat nin natoh nile thum beh atoh lou uleh kivah hing jou lou ahije. Akhan tou dung jui uvin living standard asangin natong louva um chu avah ding umta lou an ngolla thi tei tei ding tina ahije.

Tujeng in jong mi khat nin natoh nile thum cheng akop jing nalai uve. Alhangpi a milham khat lhakhat tolop chu dangka lakh khat ahin company dunga natong ho lakh ni lang ahin jil kung ho lha tolop lakh 2 chung lam cheh ahiove.

Amaho hin na jong atoh tah tah u ahije. Masang chun ana genthei lheh jeng u jong tun vang ahao sat dannu chu kumthum kitoh chet nin na tong hih tajong leo neh khop ding aneitaove akiti. Lep tholla sum mu ding, tolop san ding kiti hohi agel naova jong apan sah lou u ahije.

Kei mu dan nin ama hohi haosa thei cheh jong uleh phat kinom sah, hinkho kinom sah ti hi apum bol pouve khonung leh ipi kaneh ding ham tia ama kenga din tei ding hi khanglai ho dinga kitetna len peh khat ahije. Kei het chan nin Korea tehin nunset khan set abol pouve, eiho lang banga akin na louva kikum jou, sei ding hol, bol ding toh he louva moh vava abol pouve.

Mi ama ama cheh a, akenga din tei ding, khang dong lekha sim ho jong high school ahin chai uleh ama le ama ki chomma lekha sim be ding nule pa kingai tah lou ding, nule pa kile thopi joh ding hi amaho kitetna lhongpi ahung hidohtai. Ahin leiset chung ahijeh in tahsa leh lhagaova khantou machalna sangtah umna a hin setna le phat louna jong asange.

Nitin nin khantou machalna aum jing vangin alang khatna setna le phat louna jong apung cheh cheh in adeh in Korea tehi lhumlam gam mikangte umchan, chon chan influence ahibeh set jeh in nitin hinkho a adeh in khangthah te lah a phat louna hi asang cheh cheh e.

Korea tehi emotional mi ahiove

Korea te international channel TV a Arirang (Sound of music in Hangul/Korean language) vejing hon namu cheh dingu ahi. Korea tehi emotional mi ahiovin abol bolnaova, lunglut, thanom, gunchu thi ngamma pang cheh ahiove. Pathen ahou teng u jong leh lasah pen hihen tao pen, hou khom pet hijong leh kiphat lamna bei hel, jachatna bei hel in lungthim pumpi leh hinna pumpi Pathen hou nam mite ahiove.

Aminna bol mai mai kiti aumpon bol tah tah, atohna jouseova serious tah a tom pan mite ahiove. Hiche hi eiho dinga vetjui thei, kihilna thei tah khat nin kamui. Jingkah seh leh pung 5 leh Pastorpa lamkai na in hou inna taokhomna amang jing uvin, Thursday/Friday jing khovah tao jing mi ahiove. Chuleh phat khat khat leh taona moulla houbung mipi retreat/an ngolla taokhomna ima jong abol jing uve.

Lhagaova kisuh halna keo hilou vin tahsa lamma kisuh lipna, kisuh halna, golse ho leh adang dang sports, picnic abol jing uvin aphat leh amun mipi ngaichat ho ima jong akibol jinge. Agam uva agel sang pennu chu Pathen cha hina banna missionary natoh ding, Pastor ho Pathen bantah in akoi uvin jana leh ngailutna sangtah anei uve. Eiho langa IAS, IPS ho banga Ordained Minister hohi lekha them pen, aching pen doh leh tun thei ngen apang uvin a tolop hou jong asang penne. Hiche jong tahsa leh lhagaova phatthei achan nao khat jong ahije.

Korea tehi vet kah thei ahinao

Korea te hi vetjui thei leh kipapi ahinao lhagao lam kiloi khomna keo seh hilouva vannoija bol thei chan bol ding, sports lamma hihen, any religious function leh political lam hijong leh host bol thei chan bol ding hi amaho thanopna le kipehna jong ahi. South Korea te hin ngavei channa G20 summit chu November 11-12, 2010 sungin host ana bol uve.

Hiche a kon hin Korea te economy hi 31 trillion won, or 4% Korea’s 2010 GDP, alhun tei dio kinepna anei uve. Vannoi leisetna cold drink minthang pen khat Coca Cola te hin mi jouse henga atuidan hi tesah tei ding hi tia lunggotna anei bang uvin vannoija kipana thupha gospel hi lhun sah tei ding hi amaho lungtup pen tah ahin Pathen thangvah in umhen.

 

Source: Kuki Forum News

Pao Sei’s article: On Monday, February 17, 2014 8:35 AM, pao sei <[email protected]>

Leave a Reply

You can use these HTML tags

<a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>