Hinkhoa Pathen Kouna

HINKHOA PATHEN KOU NA

Pathen a kon a kouna nachan nahet mai thei ahi. Na lungsunga Pathenin na kouna chu nahin tepsa jong hi mai thei ahi. Kichen tah in he hih jongle chun Pathen natong dia lung ngap na jong na nei sa jong hi mai thei ahi. Pathen in mite ho Ama natong dinga akouna chomchom aum in ahi. Hiche Pathen kouna het chet thei na pen chu Bible sunga aki mu thei je.

Bible in “kouna” hi iti mong kilou ding ti asei chen poi. Ahin Bible sunga kouna chom chom chang ho hinkhoa kona kikhol doh thei ahi. Kouna hitia chan ding timong aum poi je. Jatkhat bou hilou, jat chomchoma Pathen in michomchom akou ahi. Pathen in khat le khat akouna aki bang poi. Chule akou lo na ajeh jong akibang poi je. Akim khat chu kichehtah leh loupi tah in akouvin ahi. Mose chu Pathen in hamkhul mei kong a kon in ana kouve (Exo 3). Pathen in Joshua jaha anatoh ding ho asei peh e (Josh. 1:1-9). Chule Thuphong (Prophet) Isaiah in akikou na chu “muna” (vision) in ana mu in ahi (Isa. 6). Akim khat chu Pathen a kona kouna hi louvin, mihemte hinkho genthei hahsat a kon a kou na achang jong aum in ahi. Themgao Nehemiah chun Jerusalam a Jewte genthei hahsat thohlel na a kon in Pathen in lainat na alungsunga akon doh sah in ahi (Neh. 1). Barnabas jong chu Jerusalem houbung in Antioch kho langa asol un ahi (Acts 11:22). Timothy jong chu Paul in kilhon pin ana neiyin ahi (Acts 16:3).

Bible sunga Pathen in mi akou dan jat khat leh lam khat seh ahilouvang in kouna hi alhangpin jat 4 in aki khen thei je.

  1. 1. Huhhing dinga kouna

Pathen in mite ho huhhingna hongsunga alut nadiuva Achapa Jesu Christa a kon a akou ahi. Jesu Christa hi michonsete ho huhhing na lama puilut dinga hung ahi (Mt. 9:13) Mk. 2:17; Lk 5:32). Thulhun Thah sun hon “huhhing” thu hi ana sun cheh uve (Acts 2:39; Rom. 1:5-5; 8:28-30; 1 Cor. 1:9, 24-26; 7:15-24; Gal. 1:6; Eph. 1:18; 4:1-5; 1 Thess. 2:11-12; 1 Tim. 6:12; Heb. 3:1; 9:15; 1 Pet. 2:9; 5:10; 2 Pet. 1:10; Jude 1:1).

Huhhing dinga kouna thua hin tahsan pomdan kikal ni aum in ahi. Hiche John Calvin pom dan leh Jakob Arminius ahi. Hiche tenin huhhingna thua sui dan chom cheh anei lhon e. Calvin pomdan in “Pathen kouna hi phattin a kicheh jing ahin, hijehchun Pathen in Christa kouna sang nom ho (Christa ama ho dinga bou thia kisan ho) bou chu akouve” ti ahi. Alang khat a Arminius tahsan pom dan chu ahi le “Pathen in amitakip huhhing ding in akouve (Christa hi mijouse dinga thi ahi” ti ahi. Hiche pomdan te ni thua hin boi na sang tah asoh thei jin ahi. Hiche jeha chu “kouna” hi jat khatbou hi louva alhangpia jatli tia ki hil thei ahi.

  1. 2. Lhachading leh hinkhothenga dinga kouna

Pathen mi huhhing na sang ho chun Pathen a konin kougil na asang un ahi. Ama ho chu lhacha ding leh hinkhothenga hing diu ahi. Hiche kikou dol hi Solchah ho Pakai Jesun ana kou til laiya banga “natong dia soldoh” chang tobang ahiuve (Matt. 28:18-20), Paul leh Peter lekha thot na a Christian ho Christa banga hi ding thu aha kimu thei jin ahi (1 Cor. 1:2; 1 Thess. 4:7; 2 Thess. 2:13-15; 2 Tim. 1:9; 1 Pet. 2:21; 3:8-9; 2 Pet. 1:3). Kouna chang kiti hi Christa dungsun phah na ahi. Christian te ho hin Jesu thuihil ho chu mite ho ahil son na diu kin tum anei cheh un ahi. Christa nung jui ding ti hin kikatdoh ngam na nei angai kit e.

Hiche kouna hi Christian jouse kikou na ahi. Christian jouse missionary ahiuve tina ahi chompoi. Ama ho bou chu Pathen lenggama aphatina natong leh lhacha a pang tei diu ahi tina jong ahi chom poi je. Ahin ama ho khat cheh chu Jesu banga imalam jouse a khan tou jinguva, mite ho jong hiche Jesu banga akhan tou thei nadiuva apan hu jing diu ahi.

  1. 3. Hinkhoa tong dia kouna

Pathen in atahsan Christian kimkhat ho chu ahinkho lhum keiya Ama natong dia akou jong aum e. Hinkho lhumkeiya Pathen kina kimang cha dia kou leh pan la ho thusim Bible sunga akisim doh thei je. Abraham chu achen na kho le veng da lha a, ama hetphah hilou munthah mun jon din Pathen kouna ana change. Abraham chu “mijouse phatthei boh ding pa” hiding in Pathen inkamtep ana nei je (Gen. 12:1-3; Acts 7:4; Heb. 11:8). Moses jong chu Israel te Egypt gama sohchana kona huhdoh din Pathen kouna ana chang in ahi (Exod. 3). Jeremiah jong chu anu oisunga akijil masanga pata themgao hi dinga lhendohsa ana hi (Jer. 1:4-10). Ezekiel jong chu “munalamdangtah” akon in Pathen mai ana lut e (Ezek. 1). Solchah ho jong chu anatohban u da lhaa Jesu nung juiding leh anatong din Jesun ana kou ve (Mt. 4:19; 9:9; Mk. 1:17). Paul jong chu ahinkhoa Pathen kina kimang cha dia solchah dia kikou doh ahi (Rom. 1:1; 1 Cor. 1:1; Gal. 1:15) and thempu kin theng tong dinga jong kikou ana hije (Heb. 5:4).

Missionary kiti ho hi “soldoh” timin pu ahiuvin, hiche hi Pakai Jesu kamchang leh natoh a kona kihe doh thei khat ahi. Jesu Christa ama tah jong chu Pa Pathen a kona “soldoh” a hung ahi (Luke 4:18). Hiche bang chun Jesun anungjui ho a solson kit in ahi (John 20:21). Chule Jesun aseijuiho jaha chun Pathen in Alenggama anatong ding ahinsol be na dinga a tao ding thu ahil kit e (Matt. 9:35-38). Mark sunpa sut dan in solchaho hi solchah hi dinga kitungdoh ahiuvin, Jesu toh umkhom theiyuva, Jesu solle a um theiyuva (Mk. 3:14) ahi. Chule Paul in amu doh khat chu gospel kipana thupha hi asei phong aum lou leh min atahsan thei lou ding ahi ana ti (Rom. 10:14-15).

Pathen in anatong dia akou na thudol hi anoiya banga jong hetbe thei ahi. Lengpi honlei thulema asei chun Lengpilei honnei pa chu Pathen ahin, ahinsol lhacha ho (themgaoho leh Jesu Christa) chu lengpiga chomkhom ding ahiuve (Matt. 21:33-44; Mark 12:1-11). Chule Lengpan achapading moupui gol vah abol chun alhacha ho chu mite ho tem ding in asol in ahi (Matt. 22:1-14).

  1. 4. Kin kicheh khat tong dia kouna

Pathen in hinkhoa anatong dia mite ho akou bana akim khat chu phat khat leh kinkhat a man chah ding in akou vin ahi. Jesun solchah ho henga Pan anatong ahinsol na dia atao sah jouchun, kipana thupha sei phong le din asol doh in ahi (Matt. 9:35-10:42). Peter leh John jong chu Samaria gama Philip na toh na vetoh din Jerusalem houbung in ana sol in ahi (Acts 8:14). Barnabas leh Paul jong chun Antioh a kona hahsapan hu na chu Jerusalem houbunga ga lhut lhon in ahi (Acts 11:27-30; 12:25). Pathen in Barnabas leh Paul chu chidang namdang chena Antioch khomite henga tong din ana sep khan in ahi (Acts 13:2).

Chidang namdang houbung laha cheptan thua akiboi jeh un Paul chu Jerusalem houbung lamkai ho toh aga kimu to un ahi (Acts 15:2). Jerusalem houbung in athulhuh u chu chidang namdang ho (Antioch, Syria leh Cilicia) henga palai asol un ahilchen sah uve (Acts 15:22-23).

John Mark jeha Paul le Barnabas akikhen lhon nung chun Paul in Silas akilhen in ani vei chan a Kipana Thupha phong in an ache lhon e (Acts 15:40). Paul in akhol che na ah Timothy jong ana pui len ahi. Timothy jong hi kipana thupha phon na lama ana kimang cha mi ahi (Acts 16:3).

Nehkholal

May 13, 2009 (USA)

Reference: A. Scott Moreau, Gary R. Corwin, Gary B. McGee, Introduction World Missions: A Biblical, Historical, and Practical Survey, (Grand Rapids, Michigan: Baker Academic, 2004), pp. 164-168.

Leave a Reply

You can use these HTML tags

<a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>