Kuki Youth Seminar

KUKI YOUTH SEMINAR
March 11, 2012:                     Yangon, Myanmar

Myanmar gamsunga cheng Kuki chate khankho; ache sa (past) leh tudin mun (present) het a kon in, mailam (future) a i-iti diu ti aki gel doh thei jin ahi. Ahung lhung ding ho hi apha sang in apha lou atam in ahi. Hiche thil hungsoh ding ho hi (1) ei ma ho sunga (internal) a kon jong ahin chu le (2) pam lang (external), a deha vannoi leiset khantou na leh gamsung kivaipoh kikhel dan  kon jong ahi.

A chunga kisei thulu ni hi khandong hon phatea ahetchet cheha kigin ding dei aum lheh in ahi. Ching thei tah a ki hei tohna aki nei thei lou leh imai lam uva inchen khosah na lam, chihna thepna jilna lam leh natoh na tham nalam a jong hahsatna i-hin to peh diu ahi.

Miching hon “ache sa thil soh khol doha, tu din muna toh ite kah leh mailam thil hung soh ding ho alhang pin aki he doh thei e” atiuve. Hiche dung juiya ei hon jong i-khan kho um dol u jong aban bana khol thei ahi.

A (1) na a khol ding chu ei-ma dinmun ahi. Mihem hi ilung gel leh imuna banga ki khosa ahi. Lung gel leh muna nei lou ho chu mi dang lunggel leh midang mu-na a kona kho sah ahi. I lung gel u leh imunao hi eima hinkhoa dinga pha hi nam ti gel angai je. Eima khankho ding toh kitoh lou, midang lunggel le mu-na chunga iki ngap khah diu kichat um tah ahi.

A (2) na a khol ding chu i-insung din mun u ahi. Insung a ki teng leh kivaihom na aum in ahi. In sung khata kivaihom na ache toh thei lou teng insung nom hi thei lou ahi. In sung a nop lou teng leh nehkhom chah khom aum thei ta poi. Lung sunga kipana jong aum thei pon ahi. Kipana aum lou teng leh khantouna jong lhasam thei ji ahi. In sung nom hi ding hi i-society sunguva ngaichat pen khat ahi.

A (3) na a khol ding chu i-kho chen dan u ahi. Kho chen dana a, athupi pen chu kivaipoh thu ma ahi. Mailai chun Haosa upa vaihomnan ana kikhosan, tukhang hin Sorkal tun lamkai ho vaihomnan aki khosa kit in ahi. Mailama hi Haosa upa hung hi kit ding ham, ahilou leh Sorkal tun ho ma hung hi kit ding ham? Haosa vaihomna ahi leh iti vaihom ding, Sorkal tun lamkai ho ahi leh iti ding ti jong lung sunga gelthem ding angai je.

Angaina a Haosa upa vaihomna a khang akhanga hung kijui peh ahin, tukhanga Sorkal lamkai ho vaihomna ahung hi phat in, khosunga mi nu leh mipa ho lung sunga detthei lou na jong aum thei jin ahi. A lhangpia sei thei chu Sorkal lamkai ho vaihomna khang sunga um ihi vang un, Haosa vaihom na akingai cha kha jin ahi.

Hiti jeh in Haosa leh Sorkal tun lamkai ho kikaha jong kihet khelna aum thei jin ahi. Khosung khat kitupna ding in kivaihom athupi lheh e. Ahunga hung kisei ma banga kivaihom na jong hi gel toh angai lheh e.

A (4) na a gel ding chu i-houbung sung u ahi. Houbung ahina taha chu Pakai Jesu Christa tahsanjal a kon a kibul phu ahi. Ahin akhang akhang leh agama gam kikhel dung jui jin, houbung umdan jong aki khel jin ahi.

Missionary natong hon agam languva akiloi khom dan u dungjuiya mission na toh atoh uva, hia kon a chu houbung ho khat leh khat hung ki bang lou kha doh ahi.

Houbung kilamkai dan kibang hih jong leh Kuki Christian ten suh mil lou beh ding chu “Kuki te hi kikhen thei lou, tahsa leh lhagao va insung khat ihiu ve” ti ahi. Houbung chom chom ho kilamkai dan hi Kuki te kilamkai dan hoiche pen toh kitoh ding ham ti joh hi khol doha kitup na dia jui khom cheh aphan ahi.

A (5) na a khol ding chu i-nam sung u ahi. Jat le nam khat dia athupi ma sa pen chu “iti kivaipo em” ti hi ahi. Nam khat pha te cha kivai poh dan aum lou leh hiche nam mi te ho chu phat beisa a ima hi lou, tudin mun a jong ichan phah ti kisei thei lou, mailam khankho ding jong mu doh thei hi lou chule sei thei jong hi lou ahi.

Kivaipoh na hi namkhat dia nei louva khoh pen tah ahin chu le kivaipoh them hin nam khat khankho ama chal sah thei je. Ijat inam sunguva phatea kivaipohdan leh kivaihomna um hi nam? Gel tem u te….

A (6) na a gel ding chu i-khankho diu ahi. Khankho aki ti teng leh nam khat sunga kivaihom leh kikhotona chule khat le khat ki lainat pi na ho sei na ahi. I jat inam sunguva khat le khat kikhotona chule kipan hu na um hi nam? Aum leh hiche chu ilung lhai pi nah uvem? Aum lou leh i-iti diu ham?

Minam jatlen hen jatneo jong leh mailam khan kho ding hi gel khoh tei angai je. Mailam ding khohsah lou chu jing nikho teng thi dinga ki gel to bang hi ding ahi. Jing ni kho a thidinga na kigel jong leh tunia na ki gon tei angai je. Jing ni khoa hingdinga na ki gel leh na kihal gel cheh angai jin ahi.

A chunga houlimna ho hi ahi thei chan hetcheta kona kigin na ihin nei thei diu kinep aum in ahi. Ban jong in jong sei be kit u te…..

Pathen in ihoulim nao chunga khat cheh a din phat thei ei boh peh tau hen! Amen.

Kalasah hi

https://www.kukichristian.net/2011/12/ka-la-sah-hi/

Ka lasah hi, ngai tem uvin, Ipi la hin tem, aw sopi?

  1. I-hinkhou hi, ngaito u te, Hoi lam jon ihiuvem, aw sopi?
    I-insungu, khol tem ute, Insungnom hi nam, aw sopi?

Hiho chu gel louva, I moh um um u le,
Lamvaiya, mang thai ding ihiuve;
Hiho chu gel toha, Ki ginga ium le,
Sohcha-a, Gamnom chu ilo diu.

  1. I-khosung u, khol tem ute, Khosung chen nom hi nam, aw sopi?
    I-houbung sung, khol tem ute, Christa-Houbung hi nam, aw sopi?
  2. I-nam sung u, khol tem ute, Vaihomna um hi nam, aw sopi?
    I-khan kho diu, gel tem ute, Kinepna um hi nam, aw sopi?

La khumna: Ka lasah hi, ngai tem uvin, Ipi la hin tem, aw sopi? (3 vei)

© 2011 by Neh Kho Lal (Chatham, IL., USA) All rights reserved.

Hiche la hi December 7, 2011 sun a ka sem ahije.

 

Dr Neh Kho Lal

BTh, MDiv, BA, MA (Philo), DMin, MRes (YU)

March 11, 2012

www.kukichristian.net

Email: [email protected]

0973182289

095411622

 


 

Leave a Reply

You can use these HTML tags

<a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>