ႊ့Thii Umdol

THISAN (hina le thahatna)

Thisan ho hin tahsasunga kin tum len tampi aneiu ve. Thisan vetkhat sunga hi cells sangsom sangja aum in ahi. Hiche thisan ho hin mihem hintheina haihu (oxygen) aso doh sah jin chule thilphalou ho chu anot doh ji un ahi. Hiche ho hin chutia na atoh lou u leh ol ol a kithi ji ahi tai.

Thisan cells ho hi asan ngen ahiuve. Hiche sunga um thahatna (protein) hemoglobin hi asanjat ahi jeh ahi. Hiche hemoglobin sunga hi Iron tia kiminvo thahatna jat aum e. Hiche hin hinnahaihu (H2O) leh tahsasunga manchahsa (CO2: tahsa hinna dia vattalou ho) ho chu alhoh toh le in ahi.

Tahsa thajunga kona thisan ho chu lungchang a alut le pot le bang in, hemoglobin jong chun hinahaihu chu natong ho jouse (cells) henga pe jing in ahi. Ima um lou Hemoglobin chu manchahjousa (CO2) ho toh kigom khom uva tahsa pam langa pai manga um ji ahiuve.

Hiche thisan ho hi abeival tengleh ol ol a kithi ji ahi tai. Hiche thisan ho hi kum 120 chan achale jing thei uve. Tahsa sunga gu le chang ho hin thi (blood) alui leh athah aso doh sah jinguva avatna chana kimang cha ahiuve. Hiche thi chu tahsa sunga ama le ama kitol le theiya um ahiuve. Phattin a sem jing ngai ahi chom poi.

Tahsa akona thi avatna chana um jing ahi bangin damthei mipi lhing hon dammo ho dia thisan peh hi asetna aum poi. Thi akilhoh doh jou teng leh i-lung vai thim in te. Ajeh chu thisan cells ho leh thisan lhum akilah doh jeh ahi. Phatchom louvin natahsan napeh doh thisan jat chu ahin dim sah kit ding ahi. http://www.fi.edu/learn/heart/blood/red.html

THIKANG (natna veng tup)

Tahsa sunga natna lung ahung lut teng leh thikang hin phate cha achan lhih a, atha lih ji ahi. Tahsa sunga natna aum leh aum lou akivet ding teng leh hiche thisankang hi aki ve jin ahi. Hia kona ipi natna um ti het doh thei ahi. Nanat ahung um teng leh thikang ho chun natna lungno ho dal theina leh thatheina lam chomchom ahol jiu ahi.

Thikang chun lungno thitheina tha alha un nanatlungno ho chu alolih ji un ahi.
Thikang ho hi ahing sot beh seh pouve. Niphabep ahi lou leh lhaphabep sung bou ahing thei uve. Thikang vetkhat a hin thikangnou 7,000 pan 25,000 chan aum thei je. Ijemtia natna lung hon thikang ho chu ahin nehlih khah u leh hiche thikang ho hi hutkhat in ahung ki be thei ji un ahi.

Thikang ho chu natna lungno ho that in ana pang un chule jong thikang vetkhat sunga cells um jat sim a kon in natna aki simdohthei je. Hiche natna chu Leukemia kiti cancer natna ahi. Leukemia cancer aum leh thikang vetkhat sunga cells 50,000 vel akisimdohthei je. http://www.fi.edu/learn/heart/blood/red.html
Aledoh: Nehkholal (USA)
August 19, 2009

Leave a Reply

You can use these HTML tags

<a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>