Chin State Vaichatna Sangpen

July 27, 2012 nia Sorkal so Newspaper (The New Light of Myanmar), pheng mai 9 na sunga Myanmar gamsunga vaichat kikholna thu aki sim doh thei je. Hiche va kisun dung juiya aki vet leh avai cha pen Chin State (71.3%) ahi. Ani na Chin State toh ki jom, Rakhine State (41.5%) ahi.

Myanmar gamsunga hi Division 7 leh State 7 in ana kikhen in, hiho jouse kigop khomna min chu Union of Myanmar aki ti. Tu nung in Self-Administrative Zone pha chom pi ahung ki be e. Ahin hiche athah ho hi adang ho toh leng khat in aki sim tha jep nai poi je.

Achunga Division (7) leh State (7) agoma 14 ho hi Myanmar gam chamlhatna ana ki nga (1948) kum lam a pata chu ana kihom pan ana hi tai. Tuni chana gamsung vaipo leh alam kai hi jangcham sunga um Burmese ten gen ahi jeh in, State chom chom ho khan kho ding ana gel khoh pouve.

Government office leh Sorkal na tong jong abon ti thei khop in Burmese te ngen ana hiuve. Ama ho lamkai na noiya, ama ho mi ma aki lah kit u leh jatdang thing lhang mi ho dia chan vo um thei lou ahi.
Hiti hin alamkai Burmese te ngen ahi jeh un, ama ho chenna ma aki sem un, ama jat le nam phat chomna ding bou ana ha toh uve. Thinglhang mi te dia lainat na leh hepi na ana nei joupouve.

Hitia hi Thing lhang mite khan kho ima ana ki don lou ahi tai. Amin bepa, Union of Myanmar tia aki um vang in, ima phat chomna dei bang tah in ana mu doh jou pouve. Lam khat a thinglhang mite adeha Chin te jong Sorkal tohgon khat aum teng leh chanvo koi chang ding ahi lou leh hoilai khopi (Tedim, Falam, Hakha) muna a tun ding ti ana ki chu jing uve.
Chin State sunga hin American Baptist Mission ho phu doh Bible College aum vang in Sorkal tun doh College/University ti ana um poi. Masanga Chin State sunga ho University kai ding aum leh Yangon University, Mandalay University, Monyaw University ti ho a bou kai jom thei ahi.

Hiche Univerisity ho hi Chin State pan hiche laiya chu Bus a ni 7 cheng ana ki jot ji ahi. Tui kong ahi leh ni 2 ni 3 lang ki tol ji ahi. Sopi sang gam chen na lou gam mun ahi jeh in, koi ma jousen University ana chai jou pouve. Matric apass vang uva, University jom jou lou, University jom hon jong achai chan kai jom jou lou, achai chan kai jom hon jong Sorkal a natoh mu jou lou, Sorkal a natoh muho man alen lang (officer) lang mu jou lou ti ho ngen ana hi.
Achai chain an Chin State sunga cheng Thinglhang mite ho lungsuta lung nat na leh thangtomna ahung um doh tai. Akah u va kitomo na aum jing jong khat, chubana Sorkal ho thu thu ahi kit leh, ti ho ana hi. Hiti ho jeh in Chin State sunga chen chena Sorkal suhgenthei leh nehlechah genthei jeha thi ding sang in tin, gamchom (India, Malaysia, Thai, America, Korea, Japan, Australia, adang dang) chom hinkho phal in ajon jon jeng tau vin ahi.
Gamchom jon a genthei hesoh thoh, lam kaha bus a thi, tuikong kibunga thi, aki man, aki joh, aki thah, aki gu mang tam pi aum e. A che ho hi mi lung lim ngen hi lou, numei chapang khangdong, nu ngah gol lhang ahiuvin, boi na chom chom atoh un, lainat aum thei lheh e.

Tua Myanmar Sorkal lamkai ya pang hon phate cha datkhen nei louva ngailutnei taha ahin toh diu ngaichat ahi tai. Tua gamdang lhung ho jong Chin State sung a vaichat asan jeh a, agama lei, angai lut sopi sang gam, nu le pa, pi le pu ho da lha a gamchom ajot u ahi. Oi mo thei ahi poi ve. Chin State vaichat na a kon ahung ki le doh ding nga lel um lheh ahi tai.

Nehkholal (Yangon)

1 comment to Chin State Vaichatna Sangpen

Leave a Reply to jamkhongam Cancel reply

You can use these HTML tags

<a href="" title=""> <abbr title=""> <acronym title=""> <b> <blockquote cite=""> <cite> <code> <del datetime=""> <em> <i> <q cite=""> <s> <strike> <strong>